Η λίμνη Χειμαδίτιδα που βρίσκεται 2 χλμ. Νότια της λ. Ζάζαρης. Καταλαμβάνει έκταση 9,6 χλμ² περίπου. Βρίσκεται περίπου 9 μ χαμηλότερα από τη λ. Ζάζαρη και δέχεται τα υπερχειλίζοντα ύδατα της λίμνης μέσω υφιστάμενης ενωτικής διώρυγας, μήκους περίπου 2 χλμ., ενώ τα πλεονάζοντα ύδατα της διοχετεύονται, μέσω της τάφρου Αμύντα, προς τη λίμνη Πετρών.

Το μέσο βάθος της δεν ξεπερνά το 1μ και το μέγιστο τα 2,5 μ. Η σημερινή λίμνη αποτελεί τμήμα μεγαλύτερης παλαιότερης λίμνης, ένα σημαντικό μέρος της οποίας στραγγίστηκε μεταπολεμικά και μετατράπηκε σε καλλιεργούμενες εκτάσεις.

Μια μεγάλη και ρηχή λίμνη της Βόρειας Ελλάδας, η οποία διακρίνεται για το ήπιο κλίμα και την απουσία μεγάλων παραλίμνιων οικισμών, προσελκύοντας έτσι πολλά σπάνια είδη της ορνιθοπανίδας. Η Χειμαδίτιδα βρίσκεται στα νότια του νομού Φλώρινας κοντά στα σύνορα με τον νομό Κοζάνης και είναι μία από τις πολλές λίμνες της λεκάνης που σχηματίζεται από τα όρη Βέρνο, Βόρα, Άσκιο και Βέρμιο και που περιλαμβάνει ακόμα τις λίμνες Ζάζαρη, Πετρών και Βεγορίτιδα. Οφείλει το όνομά της στο γεγονός ότι εδώ και πολλά χρόνια είναι τόπος χειμαδιών λόγω του ήπιου κλίματος και των υπήνεμων όρμων στα δυτικά της. Παλιότερα ονομαζόταν έλος Ρούδνικ και λίγο αργότερα, λίμνη Αναργύρων. Περικλείεται από δύο ήρεμους λόφους στα δυτικά και στα ανατολικά, ενώ στα βόρεια καταλήγει σε μια μεγάλη περιοχή με καλλιέργειες που δημιουργήθηκαν από τα εκτεταμένα αποστραγγιστικά έργα της δεκαετίας του 1960. Από τότε η λίμνη δέχεται πίεση από τις γεωργικές δραστηριότητες και έχει καταλήξει να είναι ευτροφική, ενώ η παράνομη θήρα είναι μόνιμη στη περιοχή. Παρόλα αυτά ο πλούτος της άγριας ζωής στην περιοχή είναι μεγάλος.

Η Χειμαδίτιδα περιβάλλεται από μεγάλες ελώδεις εκτάσεις, ενώ το 70% της λίμνης καλύπτεται από πυκνούς, διάσπαρτους καλαμιώνες. Στις περιοχές που συναντά τα χωράφια δημιουργεί μεγάλα εποχικά υγρολίβαδα. Στους γύρω λόφους απλώνονται μεικτά δάση δρυός, φτελιάς και φράξου, ενώ στις όχθες της υψώνονται μοναχικές μεγαλές λεύκες, ιτιές και σκλήθρα. Σημαντικά φυτά της γύρω περιοχής είναι η νεροφακή Spirodela polyrhiza, ο τραγοπόγωνας Tragopodon dubius, τα αγριογαρύφαλλα Dianthus tristis και D. gracilis, τα γαϊδουράγκαθα Carlina corymbosa και Ptilostemon afer, το Cirsium candelabrum, το νούφαρο Nymphaea alba, η Primula vulgaris sibthorpii, το κολχικό Colchicum bivonae, ο αγριοπανσές Viola velutina και οι ορχιδέες Limodorum abortivum, Orchis laxiflora, O. morio, Anacamptis pyramidalis, Ophrys-zeusii.

Πάνω από 150 είδη πουλιών ζούνε στη Χειμαδίτιδα, από τα οποία πολλά είναι κινδυνεύοντα και προστατεύονται από το νόμο. Η λίμνη αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό βιότοπο για την σπάνια βαλτόπαπια και το γκισάρι, καθώς αυτά τα δύο είδη παπιών δημιουργούν εδώ τους μεγαλύτερους πληθυσμούς της χώρας. Γύρω από τη λίμνη πετάνε πολλά αρπακτικά, όπως θαλασσαετοί, φιδαετοί, γερακίνες, αετογερακίνες, καλαμόκιρκοι, λιβαδόκιρκοι, σφηκιάριδες, σαΐνια, πετρίτες, χρυσογέρακα, νανογέρακα, μαυροκιρκίνεζα, κιρκινέζια, μπούφοι, τυτούδες και κουκουβάγιες. Από χήνες και άλλα παπιά συναντά κανείς σταχτόχηνες, ασπρομέτωπες χήνες, βουκεφάλες, νανοπρίστες, κιρκίρια, σφυριχτάρια, χουλιαρόπαπιες, σαρσέλες, μαυροκέφαλες πάπιες, φερεντίνια και πρασινοκέφαλες. Σημαντική είναι η παρουσία από κοπάδια αργυροπελεκάνων και ροδοπελεκάνων που έχουν μάλιστα συνηθίσει την παρουσία των ανθρώπων λόγω των ψαράδων που επισκέπτονται τη λίμνη συχνά. Άλλα είδη πουλιών είναι ο πελαργός, ο σπάνιος μαυροπελαργός, ο πορφυροτσικνιάς, ο αργυροτσικνιάς, ο μικροτσικνιάς, η χουλιαρομύτα, το μουστακογλάρονο, η λαγγόνα, η αλκυόνη, το σκουφοβουτηχτάρι, η καλημάνα, η χαλκοκουρούνα, ο σταχτοκεφαλάς, ο μελισσοφάγος, ο κούκος, το καλαμοτσίχλονο και ο μουστακαλής.

Τα αμφίβια της λίμνης περιλαμβάνουν σαλαμάνδρες, λοφιοφόρους τρίτωνες, φρύνους, βαλκανοβάτραχους, δεντροβάτραχους, σπάνιους πηλοβάτες, ευκίνητους βάτραχους, γραικοβάτραχους και κιτρινομπομπίνες. Από τα ερπετά εδώ ζουν βαλτοχελώνες, ποταμοχελώνες, πρασινόσαυρες, τοιχόσαυρες, σαπίτες, λιμνόφιδα, νερόφιδα και οχιές. Στη Χειμαδίτιδα ζούνε αρκετές βίδρες, ενώ στα χωράφια που βρίσκονται στα βόρεια απαντώνται οι σπάνιοι λαγόγυροι. Η πανίδα συμπληρώνεται από την περιστασιακή παρουσία της αρκούδας και του λύκου και από θηλαστικά, όπως η αγριόγατα, το ζαρκάδι, το αγριογούρουνο, ο ασβός, η νυφίτσα, η αλεπού και το κουνάβι.

Πλούσια είναι και η ιχθυοπανίδα της λίμνης. Στα νερά της Χειμαδίτιδας ζούνε γριβάδια (Cyprinus carpio), τούρνες (Esox lucius), γληνιά (Tinca tinca), τσιρώνια (Rutilus rutilus), βαβούκια (Rhodeus meridionalis), θεσσαλόσιρκα (Alburnus thessalicus), χέλια (Anguilla anguilla), βαλκανικές μπριάνες (Barbus balcanicus), κοκκινοφτέρες (Scardinius erythrophthalmus), πεταλούδες (Carassius gibelio), βουλγαροκωβιοί (Gobio bulgaricus), μακεδονικοί ποταμοκέφαλοι (Squalius vardarensis), κορήγωνοι (Coregonus sp.), γουλιανοί (Silurus glanis) και μαυροτσιρώνια (Pachychilon macedonicum).

Πως θα έρθετε

Η λίμνη Χειμαδίτιδα βρίσκεται στα νότια του νομού Φλώρινας, 615 χλμ. από την Αθήνα και 195 χλμ. από την Θεσσαλονίκη. Από την Εγνατία στρίβετε δεξιά στην έξοδο προς Πτολεμαΐδα και μετά την Λεβαία ακολουθείτε τον δρόμο προς το Νυμφαίο. Λίγο πριν τη διασταύρωση για το Νυμφαίο θα εμφανιστούν στα αριστερά σας οι λίμνες. Η μεγαλύτερη είναι η Χειμαδίτιδα και θα φτάσετε εκεί μέσα από το Λιμνοχώρι της Ζάζαρης. Πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν περπατάτε γύρω από λίμνη, καθώς στα χειμαδιά υπάρχουν πολλοί, άγριοι ποιμενικοί που έχουν μάθει να τα βάζουν με λύκους. Οι επίθεσεις σε περιπατητές και ποδηλάτες είναι δυστυχώς συχνό φαινόμενο.